| اسناد زمین‌خواری‌های رضا خان رو می‌شود |
مجموعه «اسناد مازندران» مجموعه‌ای منتخب از اسناد مربوط به دوره‌های ششم تا دوازدهم مجلس شورای ملّی است؛ اسنادی که گوشه‌‌هایی از دوران سلطنت رضاخان را منعکس می‌کند. به گزارش شبکه ایران، رئیس مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی با اعلام انتشار مجموعه "اسناد مازندران"، تأکید کرد: این اسناد متعلق به زمان سلطنت رضاخان در سال‌های 1304 تا 1320 خورشیدی است که با توجه به مسائل گوناگونی که انعکاس می‌دهند، زوایای نهانی از تاریخ ایران را روشن می‌سازند. "علی ططری" در این رابطه ادامه داد:با توجه به این که کتاب‌های دست اول قابل رجوع در این دوره تاریخی بسیار کم‌شمارند، این مجموعه می‌تواند مبنای بسیاری از پایان‌نامه و تحقیقات تاریخی باشد. به گزارش ایبنا او تعداد اسناد این مجموعه کتاب را 220 عنوان برشمرد و این مجموعه را منتخب مهمترین اسناد ایالت مازندران دانست و اظهار داشت: اغلب این اسناد در زمینه مسایل قضایی و درگیری‌های میان اهالی، املاک مازندران و اداره املاک اختصاصی شاهنشاهی، املاک رضا خان در مازندران که به نام خود مصادره کرد یا با بهای نازلی از اهالی به زور خرید، شکواییه‌های اهالی مازندران، شکایت مردم از اشرار و یاغیان محلی و ... است که هریک از نظر تاریخ اجتماعی قابل اهمیت دارد او همچنین درباره ماهیت این اسناد یادآور شد: این اسناد بازگوکننده نحوه تجارت و روابط با روسیه، امور گمرکی و بازرگانی، معاملات دریایی و پیامدهای نوسازی در دوره پهلوی دوم در امور قضایی و عدلیه‌اند. او این مجموعه اسناد را از چند جهت قابل بررسی و مهم دانست و با اعلام اینکه در حوزه تاریخ معاصر هیچ تحقیقی بدون سند، متقّن، قابل استناد و مدلّل نیست، در این رابطه ادامه داد: به صورت کلی هر سند تاریخی ، ارزشمند و قابل استفاده است و یا حداقل به عنوان یک فیش تحقیقی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. رئیس مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی مجموعه اسناد مازندران را از چهار جنبه اقتصادی، اجتماعی، قضایی و مسایل سیاسی ارزشمند و قابل ارزیابی دانست. این پژوهشگر و مدرس تاریخ معاصر، به تشریح ابعاد قضایی اسناد پرداخت و گفت:بازخوردهای مردم، تأسیس مدارس، نوسازی، نهادسازی و همچنین برخورد روشنفکران، روحانیون و تجّار با این نهادسازی‌ها را می‌توان در زمینه مسایل قضایی این حوزه مورد بررسی قرار داد. او در بیانی دیگر جنبه اقتصادی این اسناد را مورد اشاره قرار داد و یادآور شد: نحوه معیشت مردم منطقه، میزان درآمد و سطح زندگی آنها به روشنی در این اسناد قابل بررسی‌اند. همچنین مبحث مناسبات فردی و املاک -که رضا خان به زور یا به بهای اندک املاک منطقه را خریداری کرد- بحران اقتصادی حاکم اقتصاد و معیشت مردم، روابط تجاری با کشورهای همجوار، مسایل گمرکی و مالی و تشکیل بازارهای منطقه‌ای از جمله مباحث اقتصادی موجود در این مجموعه اسناد می‌باشد. علی ططری در زمینه ابعاد اجتماعی این اسناد نیز خاطرنشان کرد: نامه‌ها، عرایض و درخواست‌های طبقات ایلات و عشایر و دیگر اقشار که نویسندگانشان از نمایندگان مجلس درخواست شغل و مساعدت مالی داشتند، به عنوان تشریح‌کننده وضعیت اجتماعی مردم در این اسناد آورده شده است که در زمینه تحقیقات اجتماعی منطقه مازندران، از اهمیت بالایی برخوردارند. این پژوهشگر و نویسنده تاریخ معاصر با بیان این که مسایل سیاسی شاخصه‌های گوناگونی دارند، گفت: از این اسناد می‌توان به نوع تقسیمات کشوری در آن زمان نیز پی‌برد، مانند اینکه حکّام منطقه چه کسانی بوده‌اند و مباحث نظامی و املاک اختصاصی شاهنشاهی در چه وضعیتی قرار داشته است. همچنین این اسناد نشانگر ناامنی‌های منطقه‌اند و ضعف حکومت مرکزی را در تدمین امنیت منطقه می‌رساند. رییس مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در پایان با اعلام اینکه هدف ما اطلاع‌رسانی به پژوهشگران، تاریخ‌نویسان و علاقه‌مندان این حوزه است، افزود: این مجموعه دربردارنده منتخبی از بهترین اسناد آن دوره است که به دلیل حجم زیاد و محدوده‌ای که برای چاپ و انتشار هر اثر تعریف شده است، تنها بخشی از این اسناد چاپ و منتشر می‌شوند. اگرچه افراد همچنین می‌توانند از اطلاعات دیگر اسناد مازندران در مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی استفاده کنند. این نخستین باری است که اسنادی در این حوزه با حجم 220 برگ سند منتشر می‌شود. این اسناد مربوط به دوره تاریخی مجلس در زمان پهلوی اول است که در حوزه تخصصی گردآوری شده و در مرحله پیش از چاپ قرار دارند. تدوین و تنظیم این مجموعه را مصطفی نوری، پژوهشگر و محقّق حوزه تاریخ مازندران انجام داده است. این مجموعه از سوی مرکز پژوهش‌های مجلش شورای اسلامی منتشر خواهد شد |